نکات مهم نگه داری از وسایل برقی

نکات مهم برای نگهداری از وسایل برقی و افزایش طول عمر آن‌ها

وسایل برقی بخش جدایی‌ناپذیری از زندگی روزمره ما شده‌اند و نگهداری صحیح از آن‌ها نه تنها باعث افزایش طول عمر مفیدشان می‌شود، بلکه از بروز خطرات احتمالی و هزینه‌های اضافی نیز جلوگیری می‌کند. در ادامه به مجموعه‌ای از نکات کلیدی برای مراقبت از انواع وسایل برقی، با توجه به شرایط و نیازهای کاربران در ایران، اشاره می‌کنیم:

۱. ایمنی الکتریکی و پیشگیری از حوادث:

• مطالعه دقیق دفترچه راهنما: پیش از استفاده از هر وسیله برقی، دفترچه راهنمای آن را به دقت مطالعه کنید و به توصیه‌ها و هشدارهای ایمنی سازنده توجه ویژه داشته باشید. هر دستگاه ممکن است نکات ایمنی مخصوص به خود را داشته باشد.
• بررسی کابل‌ها و دوشاخه‌ها: به طور منظم سیم‌ها و دوشاخه‌های وسایل برقی را از نظر هرگونه پارگی، پوسیدگی، زدگی یا اتصالات شل بررسی کنید. در صورت مشاهده هرگونه آسیب، فوراً نسبت به تعمیر یا تعویض آن توسط متخصص اقدام کنید. هرگز از سیم‌های آسیب‌دیده استفاده نکنید.
• عدم استفاده از پریزهای معیوب: وسایل برقی را تنها به پریزهای سالم و استاندارد متصل کنید. پریزهای شل، شکسته یا تغییر رنگ داده می‌توانند خطرآفرین باشند.
• پرهیز از بار اضافی بر پریزها: از اتصال چندین وسیله برقی پرمصرف به یک پریز یا سه‌راهی خودداری کنید، زیرا این کار می‌تواند منجر به گرم شدن بیش از حد، اتصالی و حتی آتش‌سوزی شود. مطمئن شوید مجموع توان دستگاه‌های متصل به یک سه‌راهی از حد مجاز آن تجاوز نکند (معمولاً حدود ۲۵۰۰ وات).
• دور نگه داشتن از رطوبت: هرگز وسایل برقی را با دست خیس لمس نکنید و از آن‌ها در محیط‌های بسیار مرطوب مانند حمام (مگر اینکه مخصوص آن محیط طراحی شده باشند مانند برخی ریش‌تراش‌ها) یا در مجاورت مستقیم آب استفاده نکنید. هنگام نظافت آشپزخانه و پاشیدن آب، مراقب باشید آب روی کلیدها، پریزها و وسایل برقی نریزد.
• جدا کردن از برق در صورت عدم استفاده طولانی: وسایلی که برای مدت طولانی استفاده نمی‌شوند را از پریز برق جدا کنید. این کار هم در مصرف انرژی صرفه‌جویی می‌کند و هم از خطرات احتمالی ناشی از نوسانات برق جلوگیری می‌نماید.
• محافظت در برابر کودکان: سیم‌های برق را از دسترس کودکان دور نگه دارید و برای پریزهای بدون استفاده از درپوش ایمنی استفاده کنید. به کودکان در مورد خطرات برق آموزش دهید.
• استفاده از ابزار عایق‌دار: در صورت نیاز به هرگونه بررسی یا تعمیر جزئی (که تخصص آن را دارید)، از ابزار با دسته عایق استفاده کنید.
• قطع برق هنگام تعمیرات: پیش از هرگونه اقدام به تمیزکاری اساسی یا تعمیر، حتماً وسیله را از برق بکشید.

۲. محافظت در برابر نوسانات برق (بسیار مهم در ایران):

• استفاده از محافظ برق (Surge Protector): برای وسایل برقی حساس و گران‌قیمت مانند یخچال، فریزر، تلویزیون، کامپیوتر، ماشین لباسشویی و ظرفشویی، حتماً از محافظ‌های برق استاندارد و با کیفیت استفاده کنید. این محافظ‌ها در هنگام بروز نوسانات ناگهانی ولتاژ، جریان برق را قطع کرده و از آسیب به دستگاه جلوگیری می‌کنند.
• استفاده از استابلایزر (Stabilizer) یا تثبیت‌کننده ولتاژ: در مناطقی که نوسانات ولتاژ شدید و مکرر است، استفاده از استابلایزر برای کل خانه یا برای وسایل بسیار حساس توصیه می‌شود. استابلایزر ولتاژ ورودی را تنظیم کرده و یک جریان برق ثابت و پایدار برای دستگاه‌ها فراهم می‌کند.
• استفاده از UPS (منبع تغذیه بدون وقفه): برای دستگاه‌هایی مانند کامپیوتر، مودم یا تجهیزات پزشکی خانگی که خاموش شدن ناگهانی آن‌ها مشکل‌ساز است، UPS می‌تواند علاوه بر محافظت در برابر نوسانات، برق اضطراری را برای مدت کوتاهی پس از قطعی برق تأمین کند.
• جدا کردن وسایل از برق هنگام طوفان و رعد و برق: در زمان طوفان و احتمال رعد و برق، بهتر است وسایل برقی حساس را از پریز جدا کنید.
• اطلاع از برنامه خاموشی‌ها: در صورت امکان، با اطلاع از برنامه‌های احتمالی قطعی برق، پیش از وقوع آن، وسایل برقی را خاموش و از پریز جدا کنید تا از آسیب‌های ناشی از نوسانات هنگام وصل مجدد برق جلوگیری شود.

۳. نگهداری عمومی و افزایش طول عمر:

• تمیزکاری منظم: گرد و غبار و آلودگی می‌تواند عملکرد وسایل برقی را مختل کرده و باعث گرم شدن بیش از حد آن‌ها شود. سطوح خارجی و دریچه‌های هوای وسایل را به طور منظم با یک دستمال خشک یا کمی نمدار تمیز کنید. برای تمیز کردن قطعات داخلی (در صورت توصیه سازنده)، طبق دستورالعمل عمل نمایید.
  • یخچال و فریزر: کویل‌های کندانسور پشت یا زیر یخچال را سالی یک یا دو بار با جاروبرقی تمیز کنید تا انتقال حرارت بهتر انجام شده و مصرف انرژی کاهش یابد. داخل یخچال و واشر درب آن را به طور منظم تمیز و خشک کنید.
  • ماشین لباسشویی و ظرفشویی: پس از هر بار استفاده، لاستیک دور درب را خشک کنید تا از رشد کپک و ایجاد بوی نامطبوع جلوگیری شود. فیلترهای این دستگاه‌ها را طبق دستورالعمل سازنده به طور منظم تمیز کنید.
  • جاروبرقی: کیسه یا مخزن جاروبرقی را قبل از پر شدن کامل، تعویض یا خالی کنید. فیلترهای آن را به طور منظم تمیز یا تعویض نمایید. از مکش اشیاء تیز و برنده یا مواد مرطوب (مگر اینکه دستگاه مخصوص این کار باشد) خودداری کنید.
  • مایکروویو: داخل مایکروویو را به طور منظم تمیز کنید و از قرار دادن ظروف فلزی یا ظروف با لبه‌های فلزی در آن خودداری نمایید.
  • تلویزیون: صفحه نمایش را با دستمال نرم و مخصوص و طبق توصیه سازنده تمیز کنید.
• قرارگیری مناسب:
  • وسایل گرمازا مانند یخچال، فریزر و بخاری برقی را در مجاورت یکدیگر یا منابع حرارتی دیگر (مانند اجاق گاز، شوفاژ یا نور مستقیم خورشید) قرار ندهید.
  • اطراف وسایل برقی، فضای کافی برای گردش هوا و تهویه مناسب در نظر بگیرید تا از گرم شدن بیش از حد آن‌ها جلوگیری شود (مثلاً حداقل ۲۰ سانتی‌متر فاصله برای پشت یخچال از دیوار).
  • دستگاه‌هایی مانند ماشین لباسشویی باید روی سطح صاف و تراز قرار گیرند تا از لرزش و صدای اضافی هنگام کار جلوگیری شود.
• عدم استفاده طولانی‌مدت و مداوم (برای برخی وسایل): برخی وسایل برقی کوچک مانند آبمیوه‌گیری، مخلوط‌کن یا چرخ گوشت برای استفاده‌های طولانی و بی‌وقفه طراحی نشده‌اند. پس از چند دقیقه استفاده، به آن‌ها استراحت دهید تا موتورشان خنک شود.
• رعایت ظرفیت دستگاه: از پر کردن بیش از حد ماشین لباسشویی، ظرفشویی، یخچال یا سایر وسایلی که دارای ظرفیت مشخصی هستند، خودداری کنید. این کار به موتور و سایر قطعات فشار آورده و عمر دستگاه را کاهش می‌دهد.
• استفاده از قطعات و لوازم جانبی اصلی: در صورت نیاز به تعویض قطعه یا استفاده از لوازم جانبی، سعی کنید از نمونه‌های اصلی و مورد تأیید سازنده استفاده نمایید.
• سرویس دوره‌ای: برای برخی وسایل پیچیده‌تر مانند پکیج‌های گرمایشی یا کولرهای گازی، انجام سرویس دوره‌ای توسط متخصص توصیه می‌شود تا عملکرد بهینه آن‌ها حفظ شده و از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری شود.
• توجه به صداها و عملکردهای غیرعادی: اگر وسیله برقی شما صدای غیرعادی تولید می‌کند، بوی سوختگی می‌دهد، بیش از حد داغ می‌شود یا عملکرد آن دچار اختلال شده است، فوراً آن را از برق کشیده و با یک تعمیرکار مجاز تماس بگیرید. استفاده از دستگاه معیوب می‌تواند خطرناک باشد و آسیب را تشدید کند.
• عدم کشیدن سیم برای جدا کردن دوشاخه: همیشه دوشاخه را با گرفتن بدنه آن از پریز جدا کنید، نه با کشیدن سیم.
• عدم قرار دادن اجسام سنگین روی سیم‌ها: از قرار دادن پایه‌های مبل، فرش یا سایر اجسام سنگین روی کابل‌های برق خودداری کنید، زیرا این کار می‌تواند به عایق و رشته سیم‌های داخلی آسیب برساند.

با رعایت این نکات ساده اما مهم، می‌توانید عمر مفید وسایل برقی خود را به طور قابل توجهی افزایش داده، از هزینه‌های تعمیرات بکاهید و ایمنی خود و خانواده‌تان را تضمین کنید.